Philipsman Jan Zwartendijk
Jan Zwartendijk (1886 – 1976) was in 1939 directeur van de Philipsvestiging in Kaunas, Litouwen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak stelde De Nederlandse regering in ballingschap Zwartendijk aan als plaatsvervangend consul in Litouwen. In die hoedanigheid redde hij de levens van duizenden Joodse vluchtelingen in dit land door hen in juli 1940 visa voor Curaçao te verstrekken. Hij creëerde deze vluchtroute in samenwerking met onder meer de Japanse ambassadeur Chiune Sigihara.
Het monument Loom Light
Titia Ex kiest nadrukkelijk voor een dynamisch monument dat refereert aan deze geschiedenis en dat tevens meebeweegt met onze tijd. Loom Light wekt de suggestie van een open waaiend boek. Het is een boekwerk waarin je nooit uit gebladerd raakt en telkens nieuwe inzichten vindt. Ex nodigt de kijker uit de vele betekenissen die ze erin heeft gelegd, te ervaren. Het werk is daarnaast interactief en reageert op de toelopende bezoeker. Die bewuste handeling zet de kunstenaar om in een dynamisch lichtmotief. Hiermee geeft ze aan hoe belangrijk de handelende rol van elk individu, hoe klein ook, is in het richting geven aan de toekomst.
Titia Ex: “Het werk verandert van vorm en beweegt met je mee. Overdag weerspiegelt het monument het zonlicht. ’s Avonds ontstaat een feest van lichtjes verwijzend naar de Chanoeka, waarbij acht dagen lang het licht wordt ontstoken door een onzichtbare hand. Het is een eerbetoon aan Jan Zwartendijk en de talloze onzichtbaren, die zich hebben ingezet om levens te redden.”
De sculptuur staat bij het kruispunt op het voormalige NRE-energieterrein Eindhoven. Door deze plaatsing beleef je het lichtmonument vanuit elke richting anders. Vanaf de Kanaalstraat of Nachtegaallaan ervaar je vooral een metershoge poort van licht. De vloeiende energie van het monument komt en gaat in een V-vorm de aarde in en uit. De opoffering van tallozen, de diepzwarte periode die voorafging aan onze vrijheid. Van dichtbij ontdek je de gelaagde, onregelmatig uitstulpende huid van de sculptuur. Je ondervindt de energie van telkens wisselend licht in toon en verzadiging.
Technische innovaties
Opdrachtgever is de Gemeente Eindhoven. Geheel in de traditie van Philips en Eindhoven Designstad koos Titia Ex voor innovaties in haar ontwerp. Het lichtontwerp loopt via een parametrisch model dat lichtgedrag genereert. Dit creëert een lichtbeeld dat lijkt te leven doordat het zich dynamisch aanpast aan zijn omgeving. De RGB-ledverlichting (20.439 leds) is bevestigd op een metalen constructie. Alle overige onderdelen zijn vervaardigd uit 450 kg gerecyclede plastics, waaronder oude cd’s; een vinding van Philips. Over de leds zijn grijze 3D geprinte, rastervormige kolommen aangebracht die het licht een diffusere uitstraling en het beeld meer diepte geven. De huid van het kunstwerk is semi-transparant en afgewerkt met een transparante UV-coating.
Een van de uitdagingen in de sculptuur is het organische niet repetitieve horizontale patroon in de 3D print waarbij het verticale patroon moest doorlopen in de verschillende te assembleren onderdelen. Door dit patroon ontstaat een dieptewerking die de lichtschakeringen beïnvloedt, wat een zachte, nevelachtige sfeer oproept.
